اسکرین شاتی که توسط افراد به عنوان مدرک تهیه می‌شود، چگونه می‌تواند توسط کارشناس دادگستری یا پلیس فتا به عنوان سند معتبر تایید شود؟
برای بررسی و تایید صحت یک اسکرین شات، چند مرحله مهم وجود دارد که توسط کارشناسان فنی یا قضایی انجام می‌شود. این مراحل شامل بررسی تاریخ و زمان ثبت، اصالت تصاویر، و عدم دستکاری در محتوا می‌باشد.
ابتدا، کارشناسان به کمک نرم‌افزارها و تکنیک‌های خاص، متادیتای موجود در تصویر را تحلیل می‌کنند. متادیتا شامل اطلاعاتی مانند زمان ثبت، دستگاه مورد استفاده، و موقعیت جغرافیایی است که می‌تواند در تایید اصالت تصویر مؤثر باشد. در صورتی که این داده‌ها با سایر مدارک و شواهد موجود همخوانی داشته باشد، اعتبار اسکرین شات افزایش می‌یابد.
علاوه بر این، کارشناسان از روش‌های دیجیتال استفاده می‌کنند تا مطمئن شوند تصویر دچار تغییر یا ویرایش نشده باشد. به عنوان مثال، آنها به کمک تحلیل‌های پیکسل‌به‌پیکسل می‌توانند تشخیص دهند که آیا تصویر اصلی دستکاری شده است یا خیر. در صورتی که دستکاری در تصویر تشخیص داده شود، اسکرین شات به عنوان مدرک معتبر تلقی نخواهد شد.
همچنین، برای مواردی که نیاز به تایید بیشتر است، پلیس فتا ممکن است از شبکه‌های اجتماعی، پیام‌رسان‌ها یا سیستم‌های مخابراتی درخواست کند تا سوابق دقیق‌تری از زمان و محتوای ارسال یا دریافت پیام‌ها را ارائه دهند. این اطلاعات می‌تواند به تایید بیشتر اسکرین شات کمک کند و در نهایت تعیین کند که آیا آن به عنوان مدرک قابل استناد است یا خیر.
در پرونده‌های قضایی، اهمیت صحت و دقت اسکرین شات بسیار زیاد است، به‌ویژه در مواردی که به مسائل حقوقی و کیفری مرتبط است.
در ادامه به معرفی و توضیح چند روش اصلی پلیس فتا برای تشخیص اصالت اسکرین شات می پردازیم:
روش های پلیس فتا برای تایید اسکرین شات
1. بررسی منبع و اعتبار اسکرین شات
پلیس فتا در ابتدا بررسی میکند که اسکرین شات از چه دستگاهی گرفته شده و آیا این دستگاه معتبر و مرتبط با موضوع پرونده است یا خیر. این شامل بررسی مشخصات فنی دستگاه، سیستم عامل، برنامه یا پلتفرمی که اسکرین شات از آن گرفته شده است، و همچنین نحوه و زمان تهیه اسکرین شات است. برای مثال، اگر اسکرین شات از یک چت در پیام‌رسانی مانند واتساپ باشد، پلیس فتا به بررسی دقیق‌تر سابقه پیام‌ها در آن پیام‌رسان می‌پردازد تا مطمئن شود این پیام‌ها واقعی و معتبر هستند.
2. تجزیه و تحلیل داده‌های دیجیتال (جرم‌شناسی دیجیتال)
در این مرحله، از علم جرم‌شناسی دیجیتال برای بررسی دقیق اسکرین شات استفاده می‌شود. این علم به تحلیل داده‌های موجود در دستگاه‌های الکترونیکی و فضای دیجیتال می‌پردازد. ابزارهای جرم‌شناسی دیجیتال می‌توانند به بررسی موارد زیر کمک کنند:
- متادیتا (Metadata): هر فایل دیجیتال شامل اطلاعات پنهانی به نام متادیتا است که زمان و مکان ایجاد آن، مشخصات دستگاه، و تغییرات صورت گرفته را نشان می‌دهد. پلیس فتا از طریق بررسی متادیتای اسکرین شات‌ها می‌تواند دستکاری یا تغییرات احتمالی را شناسایی کند.
- تغییرات و ویرایش‌ها: با استفاده از نرم‌افزارهای تخصصی مانند Photoshop یا دیگر ابزارهای تحلیل تصویر، می‌توان تغییرات و ویرایش‌های صورت گرفته روی تصاویر را تشخیص داد.
3. مقایسه با داده‌های واقعی و سرورها
یکی از روش‌های اصلی برای تأیید اسکرین شات، مقایسه آن با داده‌های واقعی موجود روی سرورها یا سیستم‌های ذخیره‌سازی پیام‌رسان‌ها، شبکه‌های اجتماعی و دیگر منابع آنلاین است. پلیس فتا می‌تواند با استفاده از دسترسی‌های قانونی به این منابع، بررسی کند که آیا محتوای اسکرین شات با داده‌های ثبت شده روی سرورهای مربوطه مطابقت دارد یا خیر.
- شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها: اگر اسکرین شات مربوط به یک چت یا پیام در شبکه‌های اجتماعی مانند واتساپ، تلگرام یا اینستاگرام باشد، پلیس فتا می‌تواند با استعلام از سرورهای این سرویس‌ها، صحت پیام‌ها و اطلاعات مرتبط را تایید کند.
- ایمیل‌ها و سیستم‌های تبادل اطلاعات: در مواردی که اسکرین شات مربوط به ایمیل باشد، پلیس می‌تواند از ارائه‌دهندگان خدمات ایمیل برای تأیید صحت محتوای ایمیل‌ها و زمان ارسال و دریافت آنها کمک بگیرد.
4. بررسی امضاهای دیجیتال و گواهی‌های الکترونیکی
بسیاری از سرویس‌های الکترونیکی و پیام‌رسان‌ها از امضاهای دیجیتال و گواهی‌های الکترونیکی برای تأیید صحت و اعتبار پیام‌ها استفاده می‌کنند. این گواهی‌ها اطلاعاتی در مورد فرستنده، گیرنده، و محتوا ارائه می‌دهند و هرگونه تغییر یا دستکاری در پیام را تشخیص می‌دهند. پلیس فتا از این گواهی‌ها به‌عنوان ابزار معتبر برای تأیید پیام‌های موجود در اسکرین شات استفاده میکند.
5. استفاده از نرم‌افزارهای پیشرفته برای تشخیص دستکاری
پلیس فتا به ابزارهای پیشرفته‌ای برای تحلیل تصاویر و شناسایی تغییرات دسترسی دارد. برخی از این ابزارها می‌توانند تشخیص دهند که آیا اسکرین شات دستکاری شده است یا خیر. این نرم‌افزارها بر اساس تحلیل پیکسل‌ها، رنگ‌ها، و سایر جزئیات تصویر به بررسی تغییرات و ویرایش‌های صورت گرفته می‌پردازند. برای مثال، اگر متنی در اسکرین شات اضافه یا تغییر داده شده باشد، این ابزارها قادر به شناسایی این تغییرات هستند.
6. تأیید اسکرین شات از طریق افراد درگیر
در برخی پرونده‌ها، پلیس فتا می‌تواند از افراد درگیر در پرونده (مانند طرفین دعوا یا شاهدان) درخواست کند که صحت و اصالت اسکرین شات‌ها را تأیید کنند. این تأییدیه‌ها می‌توانند به همراه مدارک دیگر به دادگاه ارائه شوند تا در تصمیم‌گیری قضایی کمک کنند.
7. ارائه گزارش نهایی و تأیید قضایی
پس از انجام تمامی مراحل فنی و بررسی‌های دقیق، پلیس فتا یک گزارش نهایی تهیه میکند که در آن به تأیید یا رد اعتبار اسکرین شات پرداخته می‌شود. این گزارش به عنوان یک مدرک معتبر به دادگاه یا مراجع قضایی ارائه می‌شود و می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های قانونی مورد استفاده قرار گیرد.
نتیجه‌گیری
اسکرین شات‌ها به‌تنهایی نمی‌توانند به عنوان مدرک قطعی در پرونده‌های قضایی مورد استفاده قرار گیرند، مگر آنکه مراحل تأیید و تحلیل دقیق توسط پلیس فتا انجام شود. استفاده از ابزارهای فنی مانند جرم‌شناسی دیجیتال، بررسی متادیتا، مقایسه با داده‌های سرورها، و تحلیل نرم‌افزاری از جمله روش‌هایی است که پلیس فتا برای اطمینان از صحت و اصالت اسکرین شات‌ها به کار می‌برد.
